Naprawy i modernizacje
Naprawy i modernizacje urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu muszą być:
1. Uzgadniane z UDT - art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym
Uwaga: Z wyjątkiem naprawy urządzeń objętych dozorem technicznym uproszczonym lub oznaczonych przez wytwarzającego znakiem dozoru technicznego.
2. Wykonywane przez zakłady uprawnione przez UDT - zgodnie z art. 9 ustawy o dozorze technicznym.
Modernizacja to zmiana konstrukcji, zastosowanych materiałów lub parametrów technicznych urządzenia, a w przypadku urządzeń ciśnieniowych również automatyki zabezpieczającą lub jej podzespołów, w stosunku do pierwotnie ustalonych, jednak bez istotnych zmian charakterystyki lub przeznaczenia urządzenia, w stosunku do pierwotnie ustalonych
Naprawa to przywrócenie stanu zdatności użytkowej urządzenia technicznego.
Uwagi:
Chemiczne czyszczenie lub/i trawienie podlega tej samej procedurze uzgodnień jak każda naprawa.
Uzgodnienie modernizacji i naprawy jest dokonywane na pisemny wniosek zainteresowanego.
Do wniosku powinna być załączona dokumentacja (co najmniej w 2 egzemplarzach):
Dokumentacja techniczna do uzgodnienia modernizacji powinna zawierać:
1) ogólny opis urządzenia i zakres jego modernizacji,
2) wykaz zastosowanych dokumentów odniesienia,
3) rysunek urządzenia i rysunki elementów umożliwiające ocenę planowanej modernizacji oraz wykazy modernizowanych elementów i podzespołów, schematy elektryczne, hydrauliczne i pneumatyczne wg dokumentów odniesienia,
4) obliczenia wytrzymałościowe – jeżeli modernizacja wiąże się ze zmianą konstrukcji, materiałów lub parametrów urządzenia,
5) wyniki prób i inne dane techniczne umożliwiające sprawdzenie doboru elementów – jeżeli jest to uzasadnione zakresem modernizacji,
6) dokumentację techniczno-ruchową lub jej część obejmującą zmiany wynikające z modernizacji,
7) wykaz urządzeń zabezpieczających z podaniem ich typów - jeżeli objęte są zakresem modernizacji,
8) oraz w szczególności dla automatyki zabezpieczającej urządzenia ciśnieniowego:
- w szczególnych przypadkach oryginalną dokumentację układu zabezpieczającego lub w razie jej braku, szczegółową dokumentację techniczną stanu istniejącego automatyki zabezpieczającej,
- opis zakresu modernizacji,
- analizę wpływu modernizacji automatyki zabezpieczającej,
- dokumenty odniesienia,
- parametry dopuszczalne urządzenia ciśnieniowego dotyczące automatyki zabezpieczającej, (np.ciśnienie w komorze paleniskowej, maksymalna temperatura spalin, minimalna ilość tlenu w spalinach itp.),
- ogólny opis automatyki zabezpieczającej,
- schematy technologiczne (np. P&ID– Piping & Instrumentation Diagram) – rysunek rozmieszczenia urządzeń automatyki zabezpieczającej na urządzeniu ciśnieniowym,
- wykaz elementów automatyki zabezpieczającej z podaniem ich typów, wytwórców, oznaczeń technologicznych, zakresów pomiarowych i nastaw (np. wg załącznika nr 8 do instrukcji),
- schemat logiczny (przy zastosowaniu sterowników programowalnych),
- diagram przyczyn i skutków lub algorytm działania,
- schematy elektryczne ideowe (w przypadku bardziej skomplikowanych układów również obwodowe),
- opisy i wyjaśnienia niezbędne do zrozumienia w/w schematów.
Dokumentacja techniczna do uzgodnienia naprawy urządzeń transportu bliskiego powinna zawierać:
- ogólny opis urządzenia i zakres jego naprawy,
- rysunek urządzenia i rysunki elementów umożliwiające ocenę planowanej naprawy oraz wykazy elementów podlegających procesowi naprawy, schematów, podzespołów, obwodów,
- obliczenia wytrzymałościowe
- wyniki prób i inne dane techniczne umożliwiające sprawdzenie doboru elementów – jeżeli jest to uzasadnione zakresem naprawy;
- dokumentację techniczno-ruchową lub jej część obejmującą zmiany wynikające z naprawy,
- wykaz urządzeń zabezpieczających z podaniem ich typów – jeżeli objęte są zakresem naprawy
Wniosek o uzgodnienie naprawy urządzeń ciśnieniowych i bezciśnieniowych powinien zawierać odpowiednio:
- ogólny opis urządzenia i zakres jego naprawy,
- technologie mające zastosowanie przy naprawie poprzez:
- przywołanie zatwierdzonych przez UDT dokumentów związanych z przeprowadzeniem naprawy lub modernizacji zgodnie z posiadanym uprawnieniem zakładu naprawiającego lub
- ich opis, w przypadku nieuprawnionego przedsiębiorcy oraz stosowania technologii wykraczających poza zakres posiadanego uprawnienia,
- metody i zakres badań niszczących i nieniszczących, z określeniem kryteriów ich akceptacji.
Jeżeli modernizacja powinna być poprzedzona naprawą, to zainteresowany może złożyć jeden wspólny wniosek o uzgodnienie modernizacji i naprawy.
Sposób przeprowadzenia modernizacji i naprawy UDT określa na piśmie.
Opłatę za w/w czynności oblicza się według obowiązującej ustawowo stawki godzinowej pomnożonej przez liczbę godzin poświęconych na wykonanie tych czynności, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 27 listopada 2014 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie wysokości opłat za czynności jednostek dozoru technicznego.
Wykonawca ma obowiązek modernizować lub naprawiać urządzenie zgodnie z zatwierdzoną dokumentacją modernizacji lub uzgodnioną dokumentacją naprawy, a po ich wykonaniu wystawić poświadczenie z wykonanych prac, podpisane przez osobę odpowiedzialną za modernizację lub naprawę.
Po dokonanej modernizacji lub naprawie inspektor przeprowadza doraźne badania techniczne urządzenia i wydaje decyzję o dopuszczeniu do eksploatacji. Badanie doraźne mogą zostać przeprowadzone również przed lub w trakcie modernizacji lub naprawy, jeśli tak uzgodniono.
Badanie techniczne urządzeń
Przed przystąpieniem do eksploatacji urządzenia podlegającego dozorowi technicznemu eksploatujący pisemnie lub za pośrednictwem portalu eUDT zgłasza urządzenie do organu właściwej jednostki dozoru technicznego w celu uzyskania decyzji zezwalającej na eksploatację. Przed wydaniem takiej decyzji inspektor dozoru technicznego wykonuje, w obecności przedsiębiorcy lub osoby upoważnionej przez przedsiębiorcę, czynności dozoru technicznego m. in.:
- dokonuje badania stanu urządzenia, jego wyposażenia i oznakowania,
- przeprowadza próby techniczne przed uruchomieniem urządzenia oraz w warunkach jego pracy.
Po wykonaniu badania inspektor sporządza protokół wykonania czynności dozoru technicznego, którego odbiór potwierdza podpisem przedsiębiorca lub osoba przez niego upoważniona.
Od 04.10.2021 w przypadku badań odbiorczych lub czynności poprzedzających wydanie pierwszej decyzji zezwalającej na eksploatację Urząd Dozoru Technicznego będzie wydawał dokumenty (protokoły i decyzje) wyłącznie w formie elektronicznej i udostępniał je na platformie eUDT (eudt.gov.pl). Dla Eksploatujących niekorzystających z portalu będą przygotowywane wydruki oryginalnych dokumentów elektronicznych i odsyłane pocztą po badaniu wraz z dokumentacją urządzenia w formie papierowej o ile taka została przedłożona.
Przedsiębiorca, u którego są wykonywane czynności dozoru technicznego, jest obowiązany zapewnić bezpieczne warunki do sprawnego ich wykonania oraz przechowywać zbiór protokołów dotyczących danego urządzenia technicznego, zwany „księgą rewizyjną urządzenia".
Wniosek o przeprowadzenie badania technicznego urządzenia podlegającego dozorowi technicznemu
Wstępna akceptacja dla dźwigu
Urząd Dozoru Technicznego wydaje wstępną akceptację dla dźwigu zgodnie z § 20 ust. 3 rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 3 czerwca 2016 r. w sprawie wymagań dla dźwigów i elementów bezpieczeństwa dźwigów, które wdraża postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/33/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich dotyczących dźwigów i elementów bezpieczeństwa do dźwigów.
Uprawnianie zakładów
Wytwarzanie urządzeń technicznych, ich elementów oraz materiałów.
Zgodnie z ustawą o dozorze technicznym z dnia 21 grudnia 2000 r. każdy podmiot z siedzibą na terenie Polski lub poza granicami Unii Europejskiej, Turcji oraz państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) będących stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, aby wytwarzać i wprowadzać do obrotu w Polsce:
- urządzenia techniczne nie objęte dyrektywami UE
- elementy nie objęte dyrektywami UE i materiały do naprawy i modernizacji urządzeń technicznych,
- elementy nie objęte dyrektywami UE i materiały do wytwarzania urządzeń technicznych,
musi posiadać uprawnienie wydane przez właściwą jednostkę dozoru technicznego.
Uprawnienia wydanego przez właściwą jednostkę dozoru technicznego wymaga również świadczenie na terenie Polski usług w zakresie wytwarzania materiałów i elementów stosowanych do modernizowania lub naprawiania urządzeń technicznych, przez usługodawców, którzy są:
- osobami fizycznymi, osobami prawnymi albo jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej, z innego państwa członkowskiego UE, nieprowadzącymi działalności gospodarczej, które czasowo oferują lub świadczą usługę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- przedsiębiorcami z innego państwa członkowskiego UE, którzy wykonują działalność gospodarczą zgodnie z obowiązującymi w tym państwie przepisami, a na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej czasowo oferuje lub świadczy usługę.
Naprawianie i modernizowanie urządzeń technicznych.
Decyzje uprawniające w zakresie napraw lub modernizacji urządzeń technicznych wydawane są:
- dla podmiotów, które mają siedzibę na terenie Rzeczypospolitej Polskiej i poza granicami Unii Europejskiej, Turcji oraz państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA).
- dla podmiotów, które mają siedzibę na terenie Unii Europejskiej, Turcji oraz państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) i są:
- osobami fizycznymi, osobami prawnymi albo jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej, nieprowadzącymi działalności gospodarczej, które czasowo oferują lub świadczą usługi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- przedsiębiorcami, którzy wykonują działalność gospodarczą zgodnie z obowiązującymi w państwie, w którym mają siedzibę przepisami, a na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej czasowo oferują lub świadczą usługi.
Uprawnienie zostaje wydane po stwierdzeniu, że wnioskujący spełnia wymagania w zakresie wytwarzania, montażu, naprawy lub modernizacji urządzeń technicznych oraz wytwarzania materiałów i elementów w szczególności:
- wdrożył właściwą technologię wytwarzania, montażu, naprawy lub modernizacji,
- posiada urządzenia zapewniające wytwarzanie, naprawę lub modernizację zgodnie z technologią, o której mowa w pkt 1,
- posiada zorganizowaną kontrolę jakości,
- ma możliwość przeprowadzenia badań niszczących i nieniszczących wytwarzanych, naprawianych lub modernizowanych urządzeń technicznych oraz materiałów we własnym laboratorium lub laboratorium uznanym przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego,
- zatrudnia pracowników o odpowiednich kwalifikacjach (zob. Kwalifikacje osób), m. in.: osoby odpowiedzialne za wytwarzanie, naprawę, modernizację i kontrolę jakości urządzeń technicznych oraz materiałów i elementów stosowanych do wytwarzania, naprawy lub modernizacji tych urządzeń powinny posiadać:
- wyższe wykształcenie techniczne i co najmniej dwuletnią praktykę zawodową lub
- wykształcenie średnie techniczne i co najmniej pięcioletnią praktykę zawodową oraz
- znajomość norm, przepisów o dozorze technicznym i warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie prowadzonej działalności.
Opisy techniczne urządzeń ciśnieniowych i bezciśnieniowych
- Opis techniczny kotła parowego
- Opis techniczny kotła wodnego
- Opis techniczny małego zbiornika ciśnieniowego
(np. zbiornik agregatu sprężarkowego, naczynie przeponowe, itp.)
- Opis techniczny pozostałych zbiorników ciśnieniowych
- Opis techniczny rurociągu przesyłowego
- Opis techniczny rurociągu technologicznego
- Opis techniczny zbiornika bezciśnieniowego